Toen in de zomer van 2020 de teugels weer iets mochten vieren in het kader van de maatregelen omtrent de Coronapandemie, waren we blij dat we open konden met de Zomerwerf. Door ruimtelijk ontwerpbureau Overtreders W werd een multifunctioneel grid ontworpen voor de Load Out. Binnen dit grid werden mogelijkheden gemaakt voor sport en spel, picknicken, kleinschalige optredens en niet te vergeten onze werftuintjes. Een ander onderdeel was het eerste basketbalveld van 3X3 Unites op NDSM en het toernooi wat zij van de zomer organiseerden. Een ander opvallend element was de bokszak van Boogieland, zodat mensen in de buitenlucht kunnen (kick)boksen. We, Stichting NDSM-werf, waren blij dat we met al die ruimte die we ‘over’ hadden toch iets hebben kunnen geven aan de stad.
In de zomer van coronajaar 2020 was er een heuse aardappelberg op NDSM
In juni van dat jaar werd op initiatief van Jur Jacobs en het Slow Food Youth Network Nederland in samenwerking met Stichting Samen Tegen Voedselverspilling 20.000 kilo aardappelen uitgestort op de werf. Via de app Too Good To Go konden Amsterdammers voor een prikkie piepers komen scheppen op de Load Out, vlakbij Pllek. De actie was een groot succes en aan het einde van de middag was de berg weg. Wij vermoeden dat de afgelopen week een hoop frieten, stamppotten en aardappelgratins werd gegeten.
Slow Food Youth Network (SFYN) is een internationale jongerenbeweging die zich inzet voor een goed en eerlijk voedselsysteem. De organisatie gelooft dat jongeren een belangrijke rol moeten spelen in de toekomst van de voedselproductie en -consumptie. Daarom proberen ze jonge consumenten, producenten, boeren, koks en studenten dichter bij elkaar te brengen. Dit doen ze door middel van eat-ins, proeverijen en evenementen zoals World Disco Soup Day. “We moeten samen werken aan een meer veerkrachtig voedselsysteem waar minder voedsel wordt verspild, de boer een eerlijke prijs krijgt en waar goed voedsel voor iedereen beschikbaar is”, vertelt Lianne de Bie, directeur van Slow Food Youth Network Nederland.
Er was een mooie mix van mensen: van Oud-Noorderlingen tot mensen met Tesla’s uit ’t Gooi.
De organisatie was heel tevreden over de opkomst van een heel divers publiek en schatten dat er, verdeeld over de hele dag, aan meer dan 600 Amsterdammers aardappels zijn verkocht. Mede-initiatiefnemer Jur Jacobs: “Wat ik persoonlijk het leukste vond is dat er een mooie mix aan publiek was, van Oud-Noorderlingen tot mensen met Tesla’s uit ’t Gooi. Alle leeftijden, afkomsten en groepen waren aanwezig.”
De actie van afgelopen zaterdag staat niet op zich zelf. Er zijn veel overschotten van voedingsmiddelen in Nederland, het gaat niet alleen om de aardappelen die van de verspilling zijn gered. Stichting Samen Tegen Voedselverspilling wil meer bewustzijn creëren over voedselverspilling in het algemeen: “In Nederland zijn er juist nu overschotten vanwege COVID-19, terwijl grote delen van Afrika te kampen heeft met dreigende honger. Dit is iets dat wij gezamenlijk op moeten lossen”, aldus Toine Timmermans, directeur Stichting Samen Tegen Voedselverspilling.
Stichting NDSM-werf vindt het onderliggende probleem erg belangrijk en is blij dat ze een bijdrage heeft kunnen leveren aan de bewustwording rondom dit thema. Bovendien heeft de organisatie de ambitie met de werf een proeftuin te worden voor duurzaamheid, circulariteit en vergroening, ook in relatie tot de anderhalvemeterstad. De stichting heeft zelf de afgelopen weken gewerkt aan een intelligente opening up van het terrein en heeft de eerste stap gezet met de Werftuin: moestuinbakken voor Amsterdammers die zelf geen tuin hebben. Hiervoor werkt de Stichting samen met partners als De Onkruidenier. Zo kunnen mensen veilig hun eigen groenten en kruiden verbouwen op de werf, voorzien van een speciaal ontworpen grid waarin de anderhalvemetermaatregelen geborgd zijn. Mogelijk worden er in de toekomst meer acties opgezet.
Multidisciplinair kunstenaar Willem de Haan maakte een landingsbaan van de Y-helling.
Multidisciplinair kunstenaar Willem de Haan benadert serieuze vraagstukken op een cartooneske, sculpturale en soms lachwekkende manier om hiermee een ode te brengen aan een bepaald object, onderwerp of situatie. Met de site-specifieke installatie ‘Landingstrip’ bracht hij een eerbetoon aan de uitzonderlijk ruimtelijke omgeving van de monumentale NDSM-werf en creëerde hij een vervreemdende situatie, waarbij de grenzen tussen script en werkelijkheid vervaagden.
De absurdistische presentatie Airport Noord ging in op de vraag waarvoor de multi-inzetbare ruimte, die oorspronkelijk diende voor de internationale infrastructuur, in de toekomst gebruikt kon worden. De installatie Landing Strip op de Y-helling was onderdeel van het overkoepelende project Airport Noord en was een verlengstuk van de fictieve Departure Lounge, die Willem de Haan samen met Kamagurka opende bij galerie Patty Morgan.
Tandenborstel, oortjes, schone sokken, paspoort? Check! De wekker voor de eerste trein naar het vliegveld was gezet, maar toen… FLIGHT CANCELLED. Dus terug naar huis.
Rond de installatie Landing Strip vond op woensdag 14 augustus een afsluitende performance plaats: in CANCELLED | A Performance by Willem de Haan toonde Willem dat hoe hard hij ook zijn best deed, sommige dingen buiten zijn macht lagen. Want wanneer kon je niet anders dan je aan het lot overgeven? En wat bracht dat lot met zich mee?
De installatie Landing Strip en het project Airport Noord boden, in navolging van de Noord-Zuidlijn, een nieuwe fictieve verbinding tussen Amsterdam-Noord met de stad aan de overkant en de rest van de wereld.
Dit project werd (mede) mogelijk gemaakt door het Amsterdams Fonds voor de Kunsten.
Dries Verhoeven benaderde de mens en de kunstmatigheid op NDSM
Tot 20 oktober 2019 was het werk Happiness van Studio Dries Verhoeven te zien op de NDSM-werf. Het werk benadert het gebied waar mens en kunstmatigheid samenvallen, waar artificiële middelen ons helpen weer of meer mens te zijn, of dat menszijn juist voor even te verlaten. In Happiness verkent Dries de wereld van kunstmatig geluk dat zich aandient in de vorm van drugs, pijnstillers en antidepressiva. Op straat staat een klein apotheekgebouw. Een humanoid – een menselijk uitziende robot – werkt er als apothekersassistente. Ze vertelt ons over de middelen waarmee we de serotonine- en dopaminelevels in onze hersenen kunnen afregelen, en zo onze werkelijkheid en waarneming kunnen bijstellen. Bewegen we richting een wereld waar we lyrisch zijn op afspraak, programmeerbaar in ons gevoel?
Nu het gebruik van recreatieve drugs in het uitgaansleven mainstream lijkt te worden, en het stigma op antidepressiva begint te verdwijnen, verschuift ons idee van wat emoties zijn. Niet langer zien we ze als authentieke waarachtige belevingen, maar als chemische processen in onze hersenen, die we naar hartenlust kunnen beïnvloeden. Met het afregelen van de hoeveelheid serotonine en dopamine zijn we in staat onze werkelijkheid en waarneming te creëren. Politiek en maatschappelijk is er nogal wat argwaan jegens de farmaceutica van de bewustzijnsbeïnvloeding, maar hoe houdbaar is die terughoudende omgang met het kunstmatige in het licht van technologische ontwikkelingen en de groeiende vraag?
Ter finnisage werd op 20 oktober 2019, tijdens ADE Hangover, in Sociëteit Sexyland de artist talk “Happiness on Demand” georganiseerd. Dries Verhoeven ging in gesprek met Machteld Busz (initiatiefnemer van Poppi: Drugs Museum Amsterdam) en journalist Thijs Roes (De Correspondent en Vice Media) die zich verdiepte in het drugsbeleid van de toekomst. De talk werd geduid door auteur Marian Donner met passende passages uit haar Zelfverwoestingsboek, dat geïnspireerd is door ‘Happiness’. Voor de gelegenheid was er een speciaal kunstwerk te bewonderen van Poppi Drugsmuseum Amsterdam.
Happiness was een coproductie met Stichting NDSM-werf & SPRING Performing Arts Festival.
In vier weekenden traden jonge theatermakers uit de circus-, mime- en theaterscholen optreden op op NDSM.
Step Right Up was een project van het Straattheater Instituut Nederland (SIN), dat op de NDSM-werf gevestigd was. Bekende theatermaker én winnaar van de NDSM Open Call 2018, Pieter Post, coachte de talenten in aanloop naar hun voorstellingen. Op 3, 4, 18 & 19 mei, 10 & 11 juli en 28 & 29 september 2019 bood de NDSM-werf ruimte aan een podium voor nieuwe straattheaterartiesten uit binnen- en buitenland. Op de locatie werden voorstellingen gegeven tussen 13:00 en 18:00. Deze waren gratis toegankelijk en geschikt voor alle leeftijden. Ook was er een terrasje waar eten en drinken verkrijgbaar waren om tijdens de voorstelling van te genieten.
Straattheater Instituut Nederland en Step Right Up
Straattheater nam in Nederland, in tegenstelling tot de ons omringende landen, maar een kleine plaats in binnen het culturele bewustzijn. Terwijl het juist een geweldige leerschool bood voor jonge talenten. Door op straat te spelen konden zij experimenteren, directe interactie aangaan met het publiek en zo getraind worden in het creëren van betrokkenheid. Zowel timing als improvisatie waren van groot belang!
Om jonge makers kennis te laten maken met de leerschool van het straattheater, bood het SIN door middel van Step Right Up een coachingstraject en podium voor deze speelvorm van actie en reactie, uitdaging en antwoord. De talenten repeteerden onder leiding van theatermaker en regisseur Pieter Post in het SIN-theater. Het SIN was een speeltuin en ontmoetingsoord voor alle genres, soorten en maten internationale theatermakers.
De artiesten
Het eerste weekend stond in het teken van Troubamour (Marrit Bausch en Ursel Braaksma) met de voorstelling Groundless. Groundless was een fysieke straattheatervoorstelling over grenzen, grenzeloosheid en de drang naar begrenzing. Over jezelf aanpassen aan de ander en daarmee soms een stukje van jezelf kunnen verliezen. De vraag die centraal stond was: wat bleef er over van jezelf, van een groep, of zelfs van een land, als de grenzen vervaagden?
Het tweede weekend was voor Milan Seegers, met de voorstelling Koekoek. Koekoek was een fantasierijke circusvoorstelling die de verschillen vierde die onze wereld kleur gaven. Milan was een maffe en absurde verschijning die met plezier kunsten met zijn eieren liet zien. Hieruit ontstond een acrobatische choreografie over jezelf oprapen, afstoffen en vooral nooit opgeven!
Het derde weekend was het podium voor Julia Campistany, met een voorstelling over de fragiliteit van harmonie: It happens. Door middel van comedy en beweging ontstond een dialoog tussen succes en falen, schoonheid en schaamte en sereniteit en onrust. Juist wanneer je dacht dat alles goed was, maakte je je zorgen over wat er misschien fout zou gaan.
Voor het laatste weekend, tijdens de NDSM Open op zaterdag 28 september 2019, stond een verrassingsoptreden op de planning!
Verschillende (licht)werken van Navid Nuur op NDSM
Beeldend kunstenaar Navid Nuur is gefascineerd door de werking van de menselijke waarneming. Zijn werken zijn daardoor een samenspel tussen materiaal, architectuur en zintuigelijke verschijnselen. Licht en duisternis zijn hierin al jarenlang een terugkerend element. Voor Navid Nuur is licht allesbehalve eenduidig.
In zijn serie THE AFTER GLOW beschouwde Navid de tomeloze mogelijkheden ervan. THE AFTER GLOW III was hierin zijn nieuwste kunstwerk, speciaal gemaakt voor de NDSM-werf. Het kunstproject was op drie vaste locaties te zien, waar het zich vermengde met de architectuur van de oude scheepswerf.
Een vierde element van het project was een krant, getiteld THE AFTER GLOW, issue 3. Deze was op verschillende punten op de werf verspreid te vinden.
Over Navid Nuur
Navid Nuur (Teheran, 1976) woont en werkt in Den Haag. Grote internationale solo-exposities waren te o.a. zien bij Trafó House of Contemporary Arts in Boedapest, Marta Herford te Herford, Bonnefantenmuseum in Maastricht, Parasol Unit in Londen, S.M.A.K in Gent, Kunsthalle Fridericianum in Kassel en De Hallen te Haarlem. In 2019 volgt een solotentoonstelling met nieuw werk in het Gemeentemuseum Den Haag.
Staal, ijzer, kunst en performance op één plek op NDSM.
Ferrotopia was een kunstinstallatie in de openbare ruimte, een Gesamtkunstwerk en pop-upmuseum inéén. De kunstinstallatie was een ode aan ijzer (ferro = ijzer) en bestond uit een verzameling karaktervolle gebouwen, gegroepeerd rondom een centraal plein. Onderdelen hiervan waren gedurende de voorgaande drie jaar al te zien geweest op de Ruhrtriënnale in Bochum (Duitsland) en bij het Centre Pompidou in Parijs (Frankrijk). Op de NDSM-werf werd daar een nieuw werk aan toegevoegd: het Valhamerhuis, een plek voor destructie en recycling. Het ensemble werd afgemaakt met de unieke Happy Gietloods, een volledig ingerichte en bedrijfsklare metaalwerkplaats, smederij en gieterij.
Cross-over programmering
Tegen het decor van Ferrotopia ontvouwde zich vanaf de opening een programma met beeldende kunst, vormgeving, theater, film, muziek en lezingen. Hierin werd de romantiek van het industriële erfgoed gekoppeld aan de herontdekking van nieuwe industrie en ambacht in een circulaire economie. Dit programma kwam tot stand in samenwerking met onder andere Over het IJ Festival, Partizan Publik, MU Eindhoven, EYE Filmmuseum en uiteraard Atelier Van Lieshout zelf.
Middelpunt van de installatie was de Domestikator, die vanwege haar seksueel getinte uitstraling internationaal stof had doen opwaaien. Atelier Van Lieshout verduidelijkte de thematiek van dit kunstwerk als volgt:
"Domestikator reflects on the way humans cultivate and domesticate the world by applying their ingenuity and creativity, yet how at the same time they challenge ethical and real borders by new technologies. With the artwork, artist Joep van Lieshout wants to start a dialogue about these positive and negative forces, while playfully addressing one of the last few remaining hypocritical taboos.”
Ferrotopia werd gerealiseerd in opdracht van de Stichting NDSM-werf. Het project werd mede mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van de Gemeente Amsterdam, het Mondriaan Fonds, Stadsdeel Amsterdam-Noord, Stichting Doen, het Amsterdams Fonds voor de Kunst en Fonds 21, en met medewerking van BeamSystems en Pllek.
Monolith betrof een vergelijkbaar object als de monoliet uit Kubricks film 2001: A Space Odyssey. Het grote verschil was dat hier water van beneden naar boven over de rechthoekige vorm stroomde om aan de achterkant weer neer te kletteren. Alle werken van Feigl werden aangedreven door een bepaalde techniek, die misschien niet eens altijd even ingewikkeld was, maar wel iedere keer weer zorgde voor een indrukwekkend en groots beeld. Dit werk stond symbool voor het geheimzinnige en onverklaarbare in onze wereld. De herkomst en de kracht die al dan niet uitgingen van het object in de film bleven ondoorgrondelijk, en zo was het in de echte wereld net zo goed nog steeds niet mogelijk om overal grip op te krijgen.
2001: A Space Odyssey
Aan het begin van Stanley Kubricks iconische film 2001: A Space Odyssey werd een groep mensapen in hun prehistorische, woestijnachtige omgeving plots overvallen door een vreemde nieuwe aanwezigheid. Een enorme zwarte rechthoekige monoliet verscheen in hun midden en vormde daarmee een sterk visueel contrast. Met enige argwaan raakten de apen dit vreemde object aan, waarvan totaal onduidelijk was waar het vandaan was gekomen. De monoliet kon op verschillende manieren worden geïnterpreteerd, maar moest in ieder geval gezien worden als een katalysator voor de ontwikkeling in de menselijke evolutie. Het object zette een bepaalde intelligentie in gang die voor vooruitgang zorgde, een behoefte die ook buiten de fictieve wereld van de film eigen was aan de mens, die altijd streefde naar verbetering door middel van steeds verdergaande technologische en digitale hulpmiddelen.
Over Zoro Feigl
Zoro Feigl (Amsterdam, 1983) maakte werk dat bewoog. Feigl was gefascineerd door de vraag waarom dingen werkten zoals ze werkten en waarom iets bewoog zoals het bewoog. Veel van zijn werk was ontworpen voor tentoonstelling in grote ruimten en kon daarmee naast fascinerend ook intimiderend of zelfs dreigend worden ervaren. De sculpturen bewogen volgens hun eigen, soms voorspelbare en dan weer verrassende ritme. Dat was voor Zoro de kunst: het materiaal en de beweging doorgronden en deze weten te orkestreren.
Feigls werk was onder andere te zien in Rijksmuseum Twenthe, Stedelijk Museum Schiedam en Museum Voorlinden, en daarnaast bij de Verbeke Foundation (België) en exposities in China, Japan, Brazilië, Rusland, Italië en Bulgarije. In 2017 zette Koning Willem-Alexander het kunstwerk ECHO ‘aan’ bij de opening van het vernieuwde Haagse rijkskantoorgebouw, dat onder meer de ministeries van Buitenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat huisvestte.
De NDSM-werf is met zijn wijdsheid, industriële gebouwen en ruige sfeer een merkwaardig deel van de stad. In opdracht van Stichting NDSM- werf zwierf beeldend kunstenaar Jaap Scheeren enkele maanden over het terrein en legde het ongepolijste karakter vast in een collectie levensgrote landschapsportretten. In zijn werk gaat hij op zoek naar de verborgen vertellingen onder het onstuimige oppervlakte van de NDSM. De fotoserie is daarmee een ode aan de werf als een plek voor de verbeelding.
De beelden waren later te zien in de speciale NDSM-editie van het Mr. Motley Magazine.
Toren van Babel: meet the artists! Editie 2 – Mick La Rock
tekst:
Anna Sidorchik (OatStudio)
Video serie Meet the artist! Van de Toren van Babel, 2021
In het kader van de Toren van Babel op NDSM gaan we in gesprek met acht kunstenaars die op hun eigen manier een steentje bijdragen aan deze kunst installatie. Met ieder een eigen, unieke workshop laten zij Amsterdammers reflecteren op de stad van de toekomst. Samen creëren zij veelzijdige kunstwerken die van 18 september tot 17 oktober allemaal opgetuigd worden in een imposant bouwwerk op de NDSM-werf. In deze tweede editie: graffiti-artiest Mick La Rock.
Vraag je het aan graffiti artiest Mick La Rock, dan is de ideale stad er één waar graffiti mag zijn, maar ook ieder persoon. "Een afspiegeling van de wereld op een paar vierkante kilometer."Voor de Toren van Babel op NDSM deed Mick een workshop met Amsterdammers. Hun gezamenlijke werk is als een verzameling collages te zien in de toren.
Toren van Babel: meet the artists! Editie 3 – Rianne van Duin
tekst:
Anna Sidorchik (OatStudio)
Video serie Meet the artist! van Toren van Babel, 2021
In het kader van de Toren van Babel op NDSM gaan we in gesprek met acht kunstenaars die op hun eigen manier een steentje bijdragen aan deze kunst installatie. Met ieder een eigen, unieke workshop laten zij Amsterdammers reflecteren op de stad van de toekomst. Samen creëren zij veelzijdige kunstwerken die van 18 september tot 17 oktober allemaal opgetuigd worden in een imposant bouwwerk op de NDSM-werf. In deze derde editie: ontwerper Rianne van Duin.
Geen problemen, parken met bloemen, en taco-tentjes.” Samen met een groep kinderen werkte ontwerper Rianne van Duin aan een krant waarin deze piepjonge journalisten hun ideale stad beschrijven.
Toren van Babel: meet the artists! Editie 4 – Fouad Lakbir
tekst:
Anna Sidorchik (OatStudio)
Video serie Meet the artist! van Toren van Babel, 2021
In het kader van de Toren van Babel op NDSM gaan we in gesprek met acht kunstenaars die op hun eigen manier een steentje bijdragen aan deze kunst installatie. Met ieder een eigen, unieke workshop laten zij Amsterdammers reflecteren op de stad van de toekomst. Samen creëren zij veelzijdige kunstwerken die van 18 september tot 17 oktober allemaal opgetuigd worden in een imposant bouwwerk op de NDSM-werf. In deze vierde editie: storytellingcoach Fouad Lakbir.
Als storytelling coach heeft Fouad Lakbir de ambitie om verhalen die onvoldoende gehoord worden op een voetstuk te plaatsen. Voor het project Toren van Babel bracht hij Amsterdammers samen die elkaar tot deze workshops nog nooit hadden ontmoet. Door herinneringen over hun ideale stad uit te wisselen, maakten zij kennis met de kunst van het verhalen vertellen.
Toren van Babel: meet the artists! Editie 5 – Olfa Ben Ali
tekst:
Anna Sidorchik (OatStudio)
De videoserie Meet the artist! van de Toren van Babel, 2021
In het kader van de Toren van Babel op NDSM gaan we in gesprek met acht kunstenaars die op hun eigen manier een steentje bijdragen aan deze kunst installatie. Met ieder een eigen, unieke workshop laten zij Amsterdammers reflecteren op de stad van de toekomst. Samen creëren zij veelzijdige kunstwerken die van 18 september tot 17 oktober allemaal opgetuigd worden in een imposant bouwwerk op de NDSM-werf. In deze vijfde editie: Olfa Ben Ali.
"De eerste ding dat vluchtelingen je geven - ook al hebben ze niets anders - is thee. Door dit te doen, zelfs als je dezelfde taal niet spreekt, leg je communicatie vast, een gebaar, een glimlach."
Olfa Ben Ali is een Frans-Tunesische beeldend kunstenaar die voornamelijk werkt met sociale kwesties. Voor de Tower of Babel bij NDSM, organiseerde ze een workshop waar vluchtelingen een sociale onderneming opzetten: Refutea (www.refutea.nl), een ijsthee met unieke smaken.
Kom en zie hoe Refutea is gecreëerd in de video-installatie bij de Tower of Babel bij NDSM!
REFUTEA CREDITS:Concept/Gedicht: Olfa Ben Ali (Frankrijk/Tunesië)Grafisch Ontwerp: Super Collective Design (Duitsland/Roemenië)Video Kunstenaar: Ignas van Rijckevorsel (Nederland/Engeland)Tekstredactie: Marie Medevielle (Frankrijk)Vertaler Farsi: Keyvin Shaghaghi (Iran)Webdesign: Ot Leendertse (Nederland/Indonesië)Componisten: Tayebeh & Leila (Iran), Hussein & Narges (Afghanistan), Ibrahim (Sierra Leone), Emmad (Syrië), Buba (Gambia)Coaching: Pieter Leendertse (Nederland)Speciale dank aan AZC Amsterdam, Stichting Eigenwijks, Gina van der Linden (Nederland), Elisabetta Pastorutti (Italië)REFUTEA is een project van Andy Wahloo.
Torens zonder spraakverwarring – door Tim Vermeulen
tekst:
Tim Vermeulen
Om het project Toren van Babel te duiden hebben wij verschillende personen gevraagd om er vanuit hun expertise en achtergrond naar te kijken. Tim Vermeulen, directeur van Stichting NDSM-werf, weet als Vlaming als geen ander hoe snel een Babylonische spraakverwarring kan ontstaan. Ook in het debat rondom vrije ruimte in de stad. In dit stuk gaat hij dieper in op de nuance tussen ‘publieke ruimte’ en ‘openbare ruimte’. Tekst: Tim Vermeulen
Wie ooit in een meertalig land heeft gewoond herkent het vast: de kleine verschillen tussen plaatsaanduidingen in de verschillende landstalen – bijna hetzelfde, maar nét niet helemaal. In Brussel kan je bijvoorbeeld zomaar in de Bergopstraat wonen in de ene taal, en, in de Rue de l’ Ascension in de andere; leuk weetje en interessant voor de lokale cultuur. Maar er is zeker ook een uitwerking op hoe je door de deze straat beweegt. Want een betere letterlijke vertaling van deze straat uit het Frans is straat van de beklimming; een bijna heroïsch gegeven – met de overwinning van de hoogte in zicht. Terwijl bergop toch voelt alsof de zwaartekracht hard aan je blijft trekken en de top nog lang uit beeld is. Bijna hetzelfde maar niet helemaal; technisch gezien zijn ze onderdeel van dezelfde familie. Inhoudelijk gezien hebben ze een geheel andere insteek – en dus een geheel ander perspectief als je aan je weg naar boven begint bij het begin van deze straat. Een onschuldige Babylonische spraakverwarring uit de realiteit van de stad.
Op NDSM is meerstemmigheid de kern van de zogenaamde Culturele Werf – de naam voor deze periode van tijdelijkheid en transformatie. Maar je zou het ook zomaar een Toren van Babel kunnen noemen
In dit land valt het minder op, maar ook hier hebben we een psychologiserende werking van plaatsaanduidingen met een dieperliggend effect van hoe we ze gebruiken. En misschien is dat nog het meest voelbaar in onze aanduidingen voor de plekken waar we ons vrij kunnen bewegen: de ene keer heet de openbare ruimte, de andere keer de publieke ruimte. Öffentliche Raum, espace publique, publicspace… misschien hebben we wel de enige taal die twee begrippen heeft voor hetzelfde. Of niet helemaal. Want technisch gezien is de publieke ruimte breder dan de openbare: de term wordt gebruikt voor alle plekken waar – gezien het karakter van de ruimte – je als publiek vrij zou moeten kunnen bewegen; van openbare weg en pleinen, tot de entreepartijen van gebouwen met een algemeen nut – zoals bibliotheken, postkantoren en banken, en zelfs virtuele ruimtes. Terwijl openbare ruimte is voorbehouden voor openbare weg, pleinen, straten enz.
Maar met deze specificering van publieke ruimte en afbakening naar openbare ruimte, lijkt ook een hele boel betekenis verloren te gaan. Openbare ruimte kennen we vooral als ruimte die afgeschermd is door regels, geboden en verboden. Reuring in openbare ruimte wordt al snel gezien als overlast, je stem laten horen doe je vooral als je ergens ontstemt over bent en gaat vaak gepaard met andere geluiden overstemmen en het moeten vragen van toestemming vooraf. Publieke ruimte gaat daarentegen over het recht om vrij te bewegen en je uit te drukken. Ruimte voor publieke waarden en meerstemmigheid dus; en die moeten we koesteren omdat ze steeds meer in de verdrukking raakt tussen het openbare (gereguleerde) en het private.
De NDSM-werf is misschien wel een van de laatste plekken in Amsterdam waar de openbare ruimte ook nog echt de publieke ruimte is. En dat heeft alles te maken met haar tijdelijkheid. Als openbare ruimte is ze on-ingericht volgens de regels en onontwikkeld – een stuk stad wat onaf is. En daarmee gelden veel regels niet. Ze is zonder veel bemoeienis van verlaten industrieel relict tot vrijplaats geworden. En nu heeft ze al bijna 15 jaar een tijdelijke status als transformatiegebied – maar ook als culturele werf. Wachtend op haar definitieve status als onderdeel van een uitbreidende stad is een vreemde mix ontstaan tussen het informele en het formele. Met evenveel elementen van publieke ruimte – die kan worden ingevuld door individuele stemmen – als van openbare ruimte met zich ontwikkelende regels en geboden – om juist zo veel mogelijk gelijktijdig gebruik mogelijk te maken. Dat schuurt, maar op een prettige manier. Het levert gesprekken op, soms discussies, maar bijna altijd mooie nieuwe ontmoetingen en samenwerkingen tussen partijen die elkaar op andere plekken wat minder snel zouden tegenkomen. En vooral nieuwe meerstemmige betekenissen die worden toegevoegd aan de vele geschiedenissen die deze plek al rijk is. Op NDSM is dit de kern van de zogenaamde Culturele Werf – de naam voor deze periode van tijdelijkheid en transformatie. Maar je zou het ook zomaar een Toren van Babel kunnen noemen – vooral in de zin van het kunstproject van Guido van der Werve dat nu op NDSM te zien is en te beleven is.
De NDSM-werf is misschien wel een van de laatste plekken in Amsterdam waar de openbare ruimte ook nog echt de publieke ruimte is
Nu de transformatie meer handen en voeten begint te krijgen ontstaat echter ook een run op de laatste vrije ruimte. Langs de ene kant strijden tijdelijke initiatieven voor het behoud van ruimte en dienen nieuwe partijen zich aan om de schijnbaar onbestemde ruimte aan te wenden voor allerhande zaken die de stad van vandaag en morgen nodig hebben. En daarmee ontstaan ook de eerste echte Babylonische spraakverwarringen. De gevolgen daarvan kunnen groot zijn. Net als in het Bijbelse verhaal zouden ze zomaar kunnen leiden tot de teloorgang van deze prachtige versmelting van openbare en publieke ruimte die betekenis kan geven aan de stad van nu en morgen.
Laat deze Toren van Babel de eerste van velen zijn die nu en in de toekomst op deze plek gebouwd gaan worden als meerstemmige levende uitingen van onze publieke waarden.
Credits and references
Lees
Torens zonder spraakverwarring – door Tim Vermeulen
Liza Folkertsma was dit jaar trotse eigenaar van een werftuin. Bijna viste ze achter het net, maar op de valreep kreeg niet één, maar twee bakken toegewezen. In deze memoires beschrijft ze wat de werftuinen haar gebracht hebben.
Tekst: Liza Folkertsma
Ik kwam al graag op de NDSM voor festivals en dagjes uitwaaien aan het IJ, dus toen hotelschip Botel mensen zocht om hun kamers tijdelijk te gaan bewonen, heb ik geen moment getwijfeld. Een week later woonde ik op (of aan) de NDSM!
Toen ik begin dit jaar aan het hardlopen was rondom de Feralda-kraan, zag ik de bakken staan en groeide er zelfs nog een sterke bloemkool van vorig jaar! Eén van de beeldhouwers raadde me aan om naar de stichting te mailen, zodat ik een werftuintje kon krijgen. Toen ik dat eenmaal had gedaan, bleken ze al heel snel vol te zitten… Gelukkig is het allemaal goedgekomen en kreeg ik na een tijdje zelfs 2 tuintjes aangewezen.
Ik had nog geen ervaring met moestuinieren. Een paar honderd meter verderop ben ik in m’n hotelkamer begonnen met zaadjes planten en wachten tot ze in bloei stonden. Ik heb met een vriendin twee gigantische zakken aarde er naartoe gesleept – heerlijke middag, wat een lol – en de kleintjes uit de vesterbank in de werftuintjes geplant.
Het is niet te beschrijven wat dit “kleine” project met me heeft gedaan. Ik heb insecten bekeken, plantjes zien opgroeien, geoogst, me gefrustreerd over de traagheid van het groeien van een pompoen en de snelheid van het verwaaien van klaproosblaadjes. Het was een actieve meditatie en ik kwam er een paar keer per week. Ik heb in de zon gestaan en gesmeekt om regen, omdat de wind de boel aan het uitdrogen was.
"Ik besefte dat élk moment met planten me van alles leert en wijzer maakt"
Toen de zonnebloemen open gingen, toen de dille ineens kracht kreeg, toen de chiliplant na uitdunning zijn plek vond en ik op de laatste dag zag hoe láng de wortel van de appelboom (ja, écht!) was geworden – toen besefte ik dat élk moment met planten me van alles leert en wijzer maakt.
Ik vind het geweldig dat er op de NDSM ruimte is voor zoveel verschillende dingen. Van IJ Hallen tot ADE, café’s en theaterfestivals, crossfit en massagetherapie, beeldhouwers en werft uintjes. Botel is achter me, maar gelukkig woon ik nog steeds in de buurt. Ik ben er wekelijks met een glimlach op m’n gezicht, ondanks wind of regen of felle zon, te vinden. Prachtige plek!
Toren van Babel: meet the artists! Editie 6 – Brendan Jan Walsh
tekst:
Anna Sidorchik (OatStudio)
De videoserie Meet the artist! van de Toren van Babel, 2021
In het kader van de Toren van Babel op NDSM gaan we in gesprek met acht kunstenaars die op hun eigen manier een steentje bijdragen aan deze kunst installatie. Met ieder een eigen, unieke workshop laten zij Amsterdammers reflecteren op de stad van de toekomst. Samen creëren zij veelzijdige kunstwerken die van 18 september tot 17 oktober allemaal opgetuigd worden in een imposant bouwwerk op de NDSM-werf. In editie zes: muzikale alleskunner Brendan Jan Walsh. In het NDSM-theater voerde hij vorige week, ter ere van de Toren van Babel, met een divers koorensemble (het Kaf van het Koren van Babel) en Het Promenade Orkest, een stuk op dat werd gecomponeerd door initiatiefnemer Guido van der Werve.
Bekijk hier het video-interview dat Anna Sidorchik (OatStudio) met hem en de deelnemers van zijn workshop maakte.
Credits and references
Anna Sidorchik (OatStudio)
Kijk
Toren van Babel: meet the artists! Editie 6 – Brendan Jan Walsh
Toren van Babel: meet the artists! Editie 7 - Bengin Dawod
tekst:
Redactie
Anna Sidorchik (OatStudio)
Video serie Meet the artist! van de Toren van Babel
In het kader van de Toren van Babel op NDSM gaan we in gesprek met acht kunstenaars die op hun eigen manier een steentje bijdragen aan deze kunst installatie. Met ieder een eigen, unieke workshop laten zij Amsterdammers reflecteren op de stad van de toekomst. Samen creëren zij veelzijdige kunstwerken die van 18 september tot 17 oktober 2021 allemaal opgetuigd worden in een imposant bouwwerk op de NDSM-werf. In deze editie: Architect en stedenbouwer Bengin Dawod.
“Een stad moet door de mensen zelf ontwikkeld worden.”
Bengin Dawod pleit voor een stad waarin ruimte is voor spontane, menselijke initiatieven. “Wat wij een ‘bottom-up approach’ noemen is niks nieuws, dat is hoe steden vroeger al ontwikkeld werden; door mensen.” Voor de Toren van Babel deed hij precies dit: hij liet Amsterdammers voelen hoe het is om samen met zelfgemaakte bakstenen te bouwen. Deze stenen hebben inmiddels een plek in de Toren van Babel gekregen.
Bekijk hier het video-interview dat Anna Sidorchik (OatStudio) met hem en de deelnemers van zijn workshop maakte.
Credits and references
Anna Sidorchik (OatStudio)
Kijk
Toren van Babel: meet the artists! Editie 7 - Bengin Dawod
Toren van Babel: meet the artists! Editie 8 – Tina Lenz
tekst:
Redactie
Anna Sidorchik (OatStudio)
Videoserie meet the artists van de Toren van Babel
In het kader van de Toren van Babel op NDSM gaan we in gesprek met acht kunstenaars die op hun eigen manier een steentje bijdragen aan deze kunst installatie. Met ieder een eigen, unieke workshop laten zij Amsterdammers reflecteren op de stad van de toekomst. Samen creëren zij veelzijdige kunstwerken die van 18 september tot 17 oktober allemaal opgetuigd worden in een imposant bouwwerk op de NDSM-werf. In deze laatste editie: design antropoloog Tina Lenz.
Bekijk hier het video-interview dat Anna Sidorchik (OatStudio) met haar en de deelnemers van haar workshop maakte.
Credits and references
Anna Sidorchik (OatStudio)
Kijk
Toren van Babel: meet the artists! Editie 8 – Tina Lenz
De afgelopen jaren schieten de torens op en rond de NDSM-werf als paddenstoelen uit de grond. De Toren van Babel is een bouwwerk van een totaal ander kaliber dan de kraan, woonflats en andere structuren die invulling geven aan de horizon aan het IJ. Deze Toren van Babel is geen onderkomen voor mensen, maar voor ideeën en verhalen, gecreëerd door Amsterdammers. Bekijk hier de video-interviews die Anna Sidorchik van alle workshops en de kunstenaars maakte. Het geraamte van de toren staat er nu nog tot eind juni 2022. Er is op het moment een brievenbus opgehangen waarin je jouw tips voor de ideale stad kunt achterlaten en we broeden op een vervolgfase van de (fysieke) toren. Houd hiervoor de website en socials in de gaten. Lees hieronder kort over de gegeven workshops en de makers. Enorme dank aan alle creatieven, deelnemers, het Mondriaan Fonds en het AFK.
Stichting NDSM-werf en Stichting TAAK nodigden acht kunstenaars uit om vanuit hun eigen disciplines workshops voor stadsbewoners te verzorgen. Het resultaat: een bijzondere verzameling aan kunstwerken die symbool staan voor de talloze stemmen die de stad rijk is. Anders dan in het Bijbelse verhaal, waarin de meerstemmigheid juist leidde tot het verval van de bouw, was de meerstemmigheid hier juist de kracht van het werk. In dit artikel blikken we één voor één terug op de verschillende kunstenaars van dit project dat werd gebaseerd op een idee van Guido van der Werve, en hoe de werken vorm hebben gegeven aan de toren.
Bekijk hier de video-interviews die Anna Sidorchik met alle kunstenaars maakte.
1. Perrine Philomeen (fashion stylist en creative director)
“Ik zie mode en fashion, net als veel mensen, als een verlengde van je identiteit. Ik vind het altijd leuk om in mijn workshops de boundaries daarvan op te zoeken.”
In de ideale stad van Perrine Philomeen (1992) zegt men niet langer dress to impress, maar dressto empower! De jongste kunstenaar van het collectief liet jongeren experimenteren met textiel als vorm van zelfexpressie. Samen werkten zij aan vlaggen – voor elke deelnemer een uniek textiel symbool – die nog altijd trots hangen te wapperen in de installatie, met daaronder ook fotografische beelden waarop de deelnemers hun eigen vlaggen als mode item tonen.
Victoria Ushkanova photography
2. Mick La Rock (graffiti-kunstenaar)
“In een graffiti-workshop geef je mensen een stukje vrijheid dat ze normaalgesproken niet zo snel ervaren.”
Losgaan met spuitbussen hoorde voor de meeste deelnemers van deze workshops, verzorgd door befaamd graffiti-kunstenaar Mick La Rock (1970), misschien niet bij de dagelijkse kost. Dit maakte het des te bijzonderder om hun schrift in vrije loop te laten en hun ideaalbeeld van de stad naar pieces te vertalen. De uitkomsten verwerkte Mick in samenwerking met Jeffrey Kroese van Vinger.nl tot twee collages op banners, die bovenin de toren te zien zijn.
Victoria Ushkanova photography
3. Rianne van Duin (grafisch ontwerper)
“Kinderen krijgen middels dit soort projecten een grotere stem. Dan staan ze opeens in de krant en hebben ze allerlei dingen te zeggen die wij iets meer ter harte zouden kunnen nemen.”
Ook de kleine mensen onder ons hebben een grote stem en dit is voor Rianne van Duin (1978) – grafisch- en 3D-ontwerper, werkzaam op NDSM – een onuitputtelijke bron van inspiratie. Samen met leerlingen van basisschool Klein Amsterdam maakte ze voor Toren van Babel een krant waarin de kinderen zelf hun wensen, dromen en ideeën voor de stad zichtbaar maken in tekst en beeld. Deze krant liggen in een speciale kast in de toren en zijn voor iedereen gratis mee te nemen.
Victoria Ushkanova photography
4. Fouad Lakbir (fotograaf en storyteller)
“Op het moment dat je een verhaal vertelt, creëer je niet alleen ruimte voor jouw verhaal, maar ook ruimte waar een ander verhaal verteld kan worden. Door dat te doen, maak je plaats voor andersdenkenden, voor mensen die hun leven anders leven.”
Een individueel verhaal hoeft helemaal niet individualistisch te zijn. Dat werd duidelijk tijdens de workshops van storyteller en fotograaf Fouad Lakbir (1990). Wat is je mooiste herinnering aan een stad? Vanuit deze vraag begon hij het gesprek met verschillende Amsterdammers, waarna zij elkaar interviewden over hun ideale stad. De bijzondere gesprekken die hij opnam tijdens de workshops kwamen samen in een soundscape die in Toren van Babel terug te horen is.
Victoria Ushkanova photography
5. Olfa Ben Ali (visueel artiest en regisseur)
“In mijn ogen heeft kunst meer impact op de samenleving wanneer het wordt gecreëerd in samenwerking met anderen.”
Als deel van haar grotere project ‘REFUTEA’ onderzocht Frans-Tunesisch beeldend kunstenaar Olfa Ben Ali (1974) tijdens haar workshops met vluchtelingen en ongedocumenteerden vanuit het AZC de rituele waarde van thee. De resultaten van de theeworkshop werden vertaald in een gedicht, een reclamebeeld op een banner en een videoprojectie die de uiteenlopende verhalen over herinneringen aan thee en ‘thuis’ van de deelnemers samenbrengen. De iced-tea werd tijdens de opening van de Toren van Babel ook daadwerkelijk geschonken aan de bezoekers.
Victoria Ushkanova photography
6. Brendan Jan Walsh (cellist, componist, dirigent)
“We moeten beseffen dat we hele knappe dingen kunnen bereiken als mens, maar in hoe we dit invullen, en waarom, moet er ruimte blijven voor iedereen.”
Samenwerken aan de stad van de toekomst betekent voor Brendan Jan Walsh dat in het resultaat een heleboel individuele uitingen terugkomen. Een moderne Toren van Babel ziet hij dan ook liever niet als een groot gebouw van glas, staal en beton, maar als levend werk, waarin iemand bijvoorbeeld kan zeggen: “Hé, zie je dat bloemetje daar? Dat was een idee van mij!” Voor Toren van Babel gaf hij een letterlijke uiting aan ‘meerstemmigheid’. Tijdens de opening van het project voerde een koor en een kamerorkest voerde onder zijn directie een bijzonder stuk op, gecomponeerd door Guido van der Werve.
Victoria Ushkanova photography
7. Bengin Dawod (architect en stedenbouwer)
“Een stad moet door de mensen zelf ontwikkeld worden. Dit moet op een organische en spontane manier plaats kunnen vinden.”
Mensen zelf laten meebouwen aan hun stad, zowel letterlijk als figuurlijk, brengt sociale verbintenis. Voor Toren van Babel hielp architect en stedenbouwer Bengin Dawod (1982) deelnemers bij het creëren van bakstenen uit natuurlijke materialen, zoals klei en hooi, die nu als muur een fundament leggen voor de Toren van Babel. Volgens Bengin geeft dit soort laagdrempelige en toch collectieve activiteiten mensen een gevoel van eigenaarschap in hun stad.
Victoria Ushkanova photography
8. Tina Lenz (design antropoloog)
“Wat ik heel mooi vind aan dit project is dat ik meer bij plekken binnen ben geweest.”
Door zelf diverse werelden in te stappen, biedt design-antropoloog Tina Lenz (1972) samen met de deelnemers van haar workshops een toegangspoort tot de Toren van Babel. Voor dit project werkte zij met Surinaamse vrouwen, mannen van de moskee El Moutaquine op de NDSM-werf, bezoekers van het Taalcafé bij Huis van de Wijk de Evenaar en haar vrienden in de Chinese boekhandel Ming Ya. Zij zetten persoonlijke verhalen en symbolen met papier om naar kleurrijke spandoeken, die als vier poorten gepositioneerd zijn in de toren.
Victoria Ushkanova photography
Hoe ziet jouw ideale stad eruit? Welke stemmen komen hierin terug? En hoe kunnen we hier met kunst, cultuur, spel en samenkomst een blijvend gesprek over voeren? Dit zijn de vragen die naar voren kwamen bij Toren van Babel, en hopelijk op fascinerende wijze beantwoord zullen blijven worden op niet alleen de NDSM-werf, maar in heel Amsterdam.
Kom in het najaar van 2021 snel nog eens kijken bij Toren van Babel en laat je inspireren! De toren blijft nog (gedecoreerd met de meeste werken) te zien tot het eind van 2021.
NDSM X zomerspecials door Radio Noord Amsterdam: Drijven in Noord
tekst:
Dit is voorlopig de laatste Radio Noord Amsterdam zomerspecial. Immers: het is al lang geen zomer meer. Maar we zijn blij dat we zo lang hebben kunnen genieten van onze vrienden in de Canta. Deze aflevering heet Drijven in Noord.
Deze laatste keer staat er een mooie uitzending voor jullie klaar. Vandaag behandelen uw hosts Selby Gildemacher alias DJ Fer Af Drijver en Gijs Velsink alias DJ Gijs Velsink met Radio Noord Amsterdam, de gesproken buurtkrant, de volgende onderwerpen:
Goed nieuws Middelmatig nieuws Slecht Nieuws Alex en zijn gitaar Fred voegt de daad bij het woord Een reclameblok Tactische besprekingen met Annemarie de Wild aangaande onze queeste Een strijdlied voor het precariaat En kaviaar van en voor het precariaat
PROFIJT ZONDER SOLIDARITEIT -Strijdlied voor het precariaat-
Wij komen aan de deur met je pakket Wij liggen voor snelle sex bij jou in bed Wij poetsen met een dweil op je kantoor En jij doet net alsof je ons niet hoort (2x)
REF Treed uit de schaduw oh precariaat Marcheer strijdbaar over straat Zing luidkeels ons strijdlied Opdat de ganse wereld u ziet
Wij wonen niet op een vast adres Wij hebben geen uitzicht op een vaste baan Alleen in de marge mogen wij bestaan En jij doet net alsof je ons niet ziet (2x)
REF Treed uit de schaduw oh precariaat Marcheer strijdbaar over straat Zing luidkeels ons strijdlied Zodat de ganse wereld u ziet
Na ons werk gaan we gelijk weer opweg Want jouw geluk is onze pech Daarop is onze verhouding gestoeld En jij doet net alsof je ons niet voelt (2x)
REF (2x) Treed uit de schaduw oh precariaat Marcheer strijdbaar over straat Zing luidkeels ons strijdlied Zodat de ganse wereld u ziet
De Plotcast #1 – Hijskranen en Voortuinen (1/3)
tekst:
Redactie
Stichting NDSM-werf is terug met een podcast, maar dit keer in een nieuw jasje! In deze driedelige reeks, De Plotcast, gaat architect Afaina de Jong op onderzoek uit in Amsterdam-Noord. Het doel: ideeën verzamelen voor een ontwerp voor een leegstaand plot op NDSM.
Er was eens een leeg stukje grond op de NDSM-werf, op de plek waar ooit de oude sociëteit van de werfarbeiders was, wachtend op invulling…. Wat willen Noorderlingen hier zien, doen of meemaken? In De Plotcast, een drieluik van Stichting NDSM-werf, gaat architect Afaina de Jong op onderzoek naar de behoeften van Noord, om deze uiteindelijk te vertalen naar een concreet ontwerp. Samen met verschillende podcastmakers spreekt ze in keukens, pleinen, koffiehuizen en de NDSM-werf met bewoners om te horen wat hun ideeën zijn over en voor de werf. Met deze ideeën in het achterhoofd maakt Afaina de Jong een architectonische interventie dat in 2022 op de NDSM-werf komt te staan.
In deze editie met de titel ‘Hijskranen en voortuinen’ duikt podcastmaker Jesper Buursink samen met Afaina Tuindorp-Oostzaan in, en spreken daar met verschillende Noorderlingen, van een nieuwe bewoner die er vorige week is gaan wonen tot iemand die er 80 jaar woont. Jesper en Afaina vragen de bewoners naar hun ideeen voor het kavel, van mensenkijktoren, tot pierenbad voor volwassenen en van AR speelhal tot groene oase.
Door te klikken op 'Accepteren', gaat u akkoord met het opslaan van cookies op uw apparaat om de navigatie op de site te verbeteren, het gebruik van de site te analyseren en te helpen bij onze marketinginspanningen. Bekijk onze Privacy Policy voor meer informatie.
%20(1).jpg)
.webp)
.webp)