Voor de vijfde keer kleurde Tropikali in 2024 de NDSM-werf. Dit LHBTIQ+ friendly festival gaat over jezelf kunnen uiten het zij in een prachtige festivaloutfit, het zij in geweldige dance-moves, of op elke andere manier! In hun eigen woorden is Tropikali: "Een plek waar LGTBQIA+ mensen - en degenen die niet weten waar ze staan - zich vrij en zonder oordeel kunnen uiten'.  Op de dansvloer van Tropikali vind je tropische vibes en de beste Balkan Beats, in 2024 voor het eerst als weekender! Voor deze speciale editie hebben ze twee iconen ontworpen: Tropi voor de zaterdag en Kali voor de zondag.

De zon scheen tijdens het evenement en de allerbeste outfits stonden te shinen op de verschillende dansvloeren: Rosario, Latinichta, en Kalinichta stage. De namen van de podia verwijzen terug naar de feesten waaruit het festival is ontstaan.

Eva Vilachá van Tropikali festival schoof aan bij onze podcast NDSM X en vertelde ons alles over hoe Tropikali zich inzet voor "safer spaces" op festivals en evenementen. Beluister de hele aflevering in het NDSM online magazine. Check ook de video voor een sfeer impressie.

Over dit kunstwerk

Het lijkt alsof deze auto met een flinke klap is geland. De installatie Landed Rock (Gelande rots) van ontwerper en beeldend kunstenaar Clinton Kabena gaat over migratie. In 2022 waren wereldwijd meer dan 100 miljoen mensen op de vlucht voor oorlog en geweld. Zij vestigen zich meestal in een omgeving ver weg van huis, die voor hen onbekend en nieuw is. Kabena is gefascineerd door deze crash in een andere cultuur. Naast de gecrashte auto zijn op de drie NDSM Billboards visuals te zien die reageren op het onderwerp "grenzen".

Over zijn werk vertelt Clinton dat hij met deze kunstwerken de kijker uitdaagt om na te denken over de fantastische aard van grenzen, geconstrueerd als ze zijn vanuit de collectieve verbeelding van samenlevingen. De confrontatie van de grootsheid van deze monumentale structuren met de fragiele draden van eenheid die ze proberen te bewaren, nodigt uit tot introspectie. Deze werken overstijgen het politieke en duiken in het psychologische domein waar naties worden geweven uit dromen en aspiraties.

Over de kunstenaar

Clinton Kabena gebruikt in zijn werk voertuigen als een centraal thema, als letterlijke en figuurlijke voertuigen die deze verhalen vervoeren. Ze zijn de verbinding tussen bestuurder, passagier en de route, en laten zien hoe mobiliteit en het menselijke verlangen naar verandering altijd verbonden zijn.

Mijn werk richt zich op de transformerende aard van reizen, in het bijzonder Afrikaanse migratie, en de veerkracht van de individuen die ze ondernemen. Via mijn kunst bekijk ik de sociale netwerken die door deze reizen ontstaan en de diepgaande impact die ze hebben op individuen, families en gemeenschappen. In mijn werk gebruik ik voertuigen als een centraal thema omdat zij de letterlijke en figuurlijke voertuigen zijn die deze verhalen vervoeren. Ze zijn de verbinding tussen de bestuurder, de passagier en de route en symboliseren de connecties tussen mobiliteit en het menselijke verlangen naar verandering.

‍

De installatie is onderdeel van Refresh Amsterdam #2: War & Conflict. Het tweede deel van deze installatie (een andere auto) is te zien in het Amsterdam Museum. Dit werk is ook het eerste onderdeel van de tentoonstelling (Un)monumenting die van 17 december 2023 t/m 18 februari 2024 te zien is op de NDSM-Werf en in de NDSM Loods.

‍

Not-in-my-Backyard van Rob Voerman is een installatie waarin verschillende functies en referenties gecombineerd worden: die van schuilplaats, nachtclub, kerk en bar. Het werk is een reactie op de (over)regulatie van de publieke ruimte in Nederland. Volgens Rob is elke vierkante meter ontworpen, en worden functies in de openbare ruimte zorgvuldig gekozen.  Er is vrijwel geen plek te vinden waar op een meer losse manier functies vermengd worden. 

Oorspronkelijk gemaakt voor de Biennial Open Source in de Bijlmer in 2009 verhuisde Not-in-my-Backyard naar het AMC (Amsterdam Medisch Centrum). Nu vindt Not-in-my-Backyard voor 9 maanden een thuis binnen een andere context: die van de NDSM: een culturele werf waar ruimte is voor experiment, voor het bevragen van de publieke waarden en het inzetten op een niet-exclusieve, meerstemmige, publieke ruimte waar veel mogelijk is. Kunst, festivals, evenementen, maakruimte voor kunst en ambacht en industrieel erfgoed komen hier samen.

Op de plek waar voorheen Sexyland zat en de afgelopen twee jaar enkel gras omhoog stak, staat nu een sculptuur waar je (overdag) ook naast of in kunt gaan (zitten). Stichting NDSM-werf presenteert site-sensitieve kunst in reactie op de context van NDSM. Deze veranderende context wordt bepaald door de ruimte die er nu is voor kunst, creativiteit en experiment, een culturele werf, en waar veel nieuwbouw omheen is komen te staan.

De architectonische constructies, sculpturen, tekeningen en geënsceneerde foto’s van Rob Voerman (1966) zijn verontrustend en verleidelijk tegelijk. Ze schetsen een perfect geconstrueerde, utopische wereld met apocalyptische trekjes, een wereld die voortdurend groeit maar ook beschermd is, een wereld die kapot is, maar ook uit zijn as herrijst.

DGTL festival is in 2013 geboren op de NDSM-werf. Na een eerste waanzinnige editie is het festival verder gegaan en uitgebreid met edities over de hele wereld. Dit festival zet zich in voor ontdekking, inspiratie, en innovatie, vooral maar niet uitsluitend op het gebied van duurzaamheid.

Met indrukwekkende podia en in samenwerking met de beste DJ's (zowel opkomend als gevestigd) zorgt DGTL elk jaar voor een onvergetelijke festivalervaring tijdens Pasen op de NDSM-werf. Naast het vieren van elektronische muziek en kunst is DGTL een ruimte voor experimenten en verkenning van revolutionaire duurzaamheidsprojecten, een bekend voorbeeld hiervan is de inzet van waterstof aggregaten. DGTL is zich zeer bewust van haar milieu-impact en streeft ernaar het meest duurzame festival op aarde te zijn en investeert zwaar in het verminderen van de ecologische voetafdruk. Het festival staat niet alleen bekend om zijn plantaardige food court en het vermijden van eenmalig gebruik van plastic; DGTL werd volledig duurzaam en circulair in 2022.

Met haar neon-installatie The Future Should Always Be Better verkent Sharon Lockhart het idee van onze toekomst en het vermogen ervan om hoop vast te houden en opnieuw vorm te geven. Door een statement in neon uit te voeren, brengt Lockhart utopische visies uit het verleden over een toekomst vol technologische, sociale en structurele vooruitgang in herinnering.

Te midden van de toenemende impact van een kwakkelend milieu of een wereldwijde pandemie is de uitspraak van de installatie een uitnodiging om de toekomst van de mensheid te overwegen – niet alleen met weemoed, maar ook met hoop. Het werk is geïnstalleerd op de Y-helling, waar op NDSM gebouwde schepen te water werden gelaten. Het is een plek waar herinneringen, realiteit en dromen samenkomen. Lockhart’s statement wint aan kracht door de verschillende interpretaties die de tekst oproept. Wat betekent “zouden moeten” hier? Hoe worden onze omstandigheden “beter” en hoe kan die term worden gedefinieerd? De presentatie van de neonverlichte zin op NDSM verwijst naar NDSM zelf en haar omstandigheden. De boodschap reikt hiernaast ook verder Amsterdam in, door te raken aan de verhalen van de inwoners van de stad en naar collectieve sociale en politieke verhalen.

Van 17 december 2023 t/m 18 februari 2024 toonden twaalf makers hun werk in de eerste grote tentoonstelling zowel binnen in de scheepsbouwloods als buiten op de NDSM-werf. (Un)monumenting was een groepstentoonstelling met nieuwe en bestaande monumentale werken van twaalf (inter)nationale kunstenaars. In uiteenlopende media claimen de makers ruimte voor alternatieve ‘monumenten’ of gaan in op de vraag wat een monument kan zijn en voor wie of wat een monument wordt opgericht.

In (Un)monumenting wilden Stichting NDSM-werf en Stichting Kinetisch Noord het idee van ‘een monument’ en een monumentale plek als NDSM bevragen. Wat kan een monumentale plek als deze voor de toekomst betekenen? (Un)monumenting komt voort uit een programmalijn van Stichting NDSM-werf over de hedendaagse positie van monumenten en specifiek wat dit betekent op een plek als NDSM; een locatie waar monumentaal erfgoed, creativiteit, events en makers samenkomen.

Voor NDSM is de discussie over de rol en betekenis van hedendaagse gedenkplekken van belang. Veel buren zien NDSM als heilige grond: een plek die hun geschiedenis heeft bepaald en dat zal blijven doen door de geschiedenis van de scheepsbouw die hier plaatsvond. Het is vooral de voormalige werf zelf die als monument beschouwd wordt. Nu is het een cultuurwerf, een plek waar kunst, erfgoed en evenementen bij elkaar komen. Meer informatie over de specifieke werken in deze tentoonstelling kun je vinden op de locatiepagina van (Un)monumenting.

Deelnemende kunstenaars: Maarten Baas, Elsemarijn Bruys, Koos Busters, Selby Gildemacher, Clinton Kabena, Krijn de Koning, Bas Kosters, Sharon Lockhart, Hira Nabi, Oscar Peters, Selma Selman en Bart Eysink Smeets.

(Un)monumenting was een gratis toegankelijke tentoonstelling met een pay-as-you-can policy. Het is namelijk dankzij de steun van fondsen, partners, en bezoekers dat we de NDSM-werf op basis van non-profit cultureel kunnen programmeren. Wil en kun jij bijdragen aan kunst en cultuur op deze bijzondere plek? Doneer dan via deze link, bedankt!

‍

“Washing up on the European coastlines, are the bodies of those who fled from wars, economic and ecological crises, which cannot be seen independently from the political history and the neocolonial legacies of the North-South power dynamic.” – Hilda Moucharrafieh

Op de Y-helling van de NDSM-werf bracht multimedia-kunstenaar Hilda Moucharrafieh een eerbetoon aan de vluchtelingen die omkwamen op de Middellandse Zee. Samen met kunstenaars Haitham Haddad, Tewa Barnosa en kunstenaarscollectief We Sell Reality, schildert Hilda een tekst uit een brief die in 2015 werd gevonden in de broekzak van een verdronken migrant. Hij schreef deze brief omdat hij wist dat hij snel dood zou gaan. Hij bedankt de zee die hem opnam zonder naar een visum of paspoort te vragen.

Zijn woorden spoelden in Longing to cross the horizons aan op de Y-Helling; een plek waar in het verleden schepen werden gebouwd en te water gelaten. Verweven met de (neo)koloniale economie zijn de Amsterdamse scheepswerven niet los te denken van uitbuiting, onderdrukking en slavernij. Tot op de dag van vandaag spoelt het water – net als in dit werk – de tragische gevolgen van dit systeem terug naar de Europese kusten en steden.

Rondom de plek van Longing to cross the horizons werden in 2023 bijeenkomsten, activiteiten en evenementen georganiseerd door We Sell Reality, Sehaq en andere vrienden.

Karski (1974) en Beyond (1983) is een kunstenaarsduo uit Nederland. Ze hebben een achtergrond in grafisch ontwerp / kunstacademie en zijn zeer intensief betrokken bij de graffiti scene.  

Als experiment begonnen ze in 2012 samen te werken. Omdat de eerste collectief gemaakte muurschildering goed beviel, besloten ze hun krachten te bundelen. Hun werk staat bekend om het gebruik van originele en levendige kleurencombinaties. Het bevat realistische, grafische en abstracte elementen, vaak met een verrassende diepte en veel dynamiek. Voor Karski & Beyond is kunst een manier om je uit te drukken, en het maken van gigantische schilderingen, zoals deze op de containerboog, geeft hen het gevoel dat ze leven. “Als duo zoeken we graag de grenzen voor zoveel mogelijk contrast en diepte op.”

Als culturele seizoensopener presenteerde Stichting NDSM-Werf in 2023 een installatie van kunstenaar Willem de Haan op NDSM: een verticale camping die ingaat op het gevecht om schaarse ruimte.

Eerder was zijn werk te zien op de internationale kunstroute IJsselbiënnale, waar het een reactie vormde op de druk op het landschap voor landbouwproductie en recreatie. Op NDSM krijgt Nature City een andere betekenis. In een groeiende, verdichtende stad als Amsterdam en in een snel ontwikkelend stadsdeel als Amsterdam Noord is de druk op publieke ruimte groot. Ruimte: fysiek en mentaal, is van belang voor de leefbaarheid van een stad, maar plekken voor groen, ontspanning en recreatie zijn schaars. Met het werk Nature City gaat De Haan op speelse wijze in op een serieus stedelijk vraagstuk door een mogelijk, maar ook vervreemdend toekomstscenario te verbeelden.

Over de kunstenaar

Multidisciplinair kunstenaar Willem de Haan (1996, NL) daagt in zijn werk sociaal geconditioneerde en politieke regels uit van alledaagse locaties. Op een overtuigende, humoristische en vervreemdende manier voegt de kunstenaar kunstmatige elementen aan bestaande situaties toe. Zijn suggestieve sculpturale interventies verwijzen naar het gebruik van rekwisieten en decors in de film- en theaterwereld.

Onder de naam ‘Young Curator’ nodigt Stichting NDSM-werf elk jaar een beginnende curator uit om in te grijpen in de publieke ruimte van de NDSM. De invulling staat open. De ambitie is om zo werken in de publieke ruimte open te breken en toegankelijker te maken en in te spelen op urgenties.

Dit jaar is Anne-Jet de Nas uitgenodigd als Young Curator. Eerder cureerde ze onder andere een expositie bij Sexyland World (ook in Amsterdam-Noord). De Nas cureert op donderdag 28 september het programma ‘Infrarood’, een performance bij het kunstwerk IN TUNE van Henk Schut. Dit werk, een bronzen stemvork die de omgeving ‘tuned’ en ons zo beter in balans brengt met onze omgeving, is te zien in het Dock van de Y-helling en vormt de context voor het programma. We gingen met Anne-Jet in gesprek over haar programma op NDSM, dat interview lees je hier.

Het uitgangspunt van Infrarood is de verstilling die IN TUNE opzoekt; hoe verhouden we ons tot de natuur en ruimte om ons heen? Met deze interventie gaat De Nas in op het geluid als verbindende factor, tussen mens en stad, maar ook tussen haar en het werk. Een speciale performance van artiest Ray Fuego, tevens een van de oprichters van hiphopcollectief Smib, voegt een tijdelijk geluid toe en reageert daarmee op de verstilling van het werk. Ray Fuego brengt zijn nieuwste nummer INFRAROOD//3:30AM ten gehore in een voor de gelegenheid geschreven spoken word.

Van 22 juni t/m 20 augustus 2023 kon je op een Dazzle Trip op de NDSM-werf. Deze serie beelden vieren de genderdiversiteit in de publieke ruimte en geeft een inkijkje in het universum van kunstenaar, ontwerper en queer-activist Yamuna Forzani. Dazzle Trip bestond uit meerdere werken verspreid over de NDSM-werf en daarbuiten.

Dazzle Pont

Tussen de NDSM-werf en Amsterdam Centraal Station voer er een Dazzle Pont: een speciale GVB pont ingepakt met Dazzle-wrap ontworpen door Yamuna Forzani (mede mogelijk gemaakt door Amsterdam Ferry Festival). De Dazzle Pont is geïnspireerd op de Dazzle Ships die in de Eerste Wereldoorlog werden gebruikt. Met de bedoeling om abstracte patronen in contrasterende kleuren te gebruiken die het voor de vijand moeilijker maakten de snelheid, afstand en richting van het doel in te schatten. Ook verwijst de term Dazzle naar de oogverblindende patronen die Yamuna altijd in haar werk gebruikt. Geïnspireerd door uitdagende prints en graffiti invloeden maakt Forzani voor NDSM eigentijdse collages en grafische patronen met tags. Wie inzoomt op de patronen ziet verwijzingen naar popcultuur (symbolen en emoji’s), maar ook een activistische houding, denk aan uitspraken als ’trans rights are human rights’’, een statement dat volgens Forzani gaat over trots.

Video Installatie

Het videowerk dat te zien was in de zeecontainer op het Smederijplein is een compilatie van beelden van de Utopia Ball x Fashion Show die Yamuna organiseert en waarvoor ze in 2022 de Dutch Design Awards won voor haar art direction. Daarnaast zie je beelden uit haar residentie bij Worm Rotterdam, een performance met zelfgemaakte designs genaamd Angel’s Delight. De video deelt verhalen over diversiteit, acceptatie en de normalisering van alle lichamen in de openbare ruimte bij de pontaanlanding.

A Big Heart inflatable

Dazzle Trip is een visualisatie van ‘planet Yamuna’, in dit kader was een grote inflatable planeet genaamd A Big Heart te zien op de zeecontainer waar de videoinstallatie in te zien is op het Smederijplein. Deze inflatable was eerder te zien tijdens Blow Up Den Haag.

Visuals op de NDSM Billboards

Op de drie grote NDSM Billboards verspreid over de werf waren drie beelden uit het oevre van Forzani op schaal te zien. Het zijn beelden uit de ballrooms die Forzani heeft begeleid en georganiseerd, performances en interventies die ze heeft gedaan in combinatie met haar eigen (fashion) designs. Met een eclectische mix van mode, fotografie, performance, installatie en design, verkent Forzani met deze beelden identiteit, het lichaam en vrouwelijkheid, verweven met een psychedelisch geïnspireerde visuele taal.

Op zijn normaal gesproken met houtskool en inkt gewassen collages toont Neo Matloga personages in alledaagse situaties. Matloga's personages zijn hybriden. Hun gezichten worden gevormd door samengevoegde foto's van vrienden, familie en beroemde Zuid-Afrikaanse figuren uit de politiek en de kunst. Ogen, monden en oren lijken buiten proporties, de huidskleur verandert binnen een gezicht, haar en hoeden zitten op de verkeerde hoofden. De hybride personen van Matloga zijn te zien als verwijzing naar gedaanteverwisselingen (fysiek en emotioneel) van individuen en naar het hebben van verschillende perspectieven of gedachten over jezelf of anderen.  

Over de specifieke selectie werken voor NDSM, te zien vanaf 12 mei, schrijft Neo Matloga ‘De personages stralen vertrouwen uit terwijl ze ontspannen genieten, kaarten of kletsen onder het genot van een drankje. Voor het publiek een herinnering dat we veel ervaringen delen buiten de politieke constructies van kleur. Ik vraag de toeschouwer om een stap dichterbij te komen, zich onder te dompelen in de scènes en notie te nemen van de personages die hun bestaan markeren in de ruimtes waarin ze zich bevinden.’

Neo Matloga werd geboren in 1993 in Zuid-Afrika en werkt momenteel tussen Mamaila en Amsterdam. Hij studeerde in Johannesburg, en was resident bij De Ateliers in Amsterdam, waar hij vooral schilderde. De collages van Neo Matloga worden van 12 mei tot eind juli getoond op de ‘NDSM Billboards’, waarmee Stichting NDSM-werf ruimte biedt aan kunstenaars op grote bouwborden: “In aanvulling op de bouwborden op het westelijk deel van de NDSM waar volop gebouwd wordt geven we op NDSM-oost kunstenaars de gelegenheid op bouwborden hun artistieke statements aan te plakken. Met haar 10 hectare vormt de werf een prachtige achtergrond voor grote beelden in reactie op de context van de NDSM om zo het werk groots zichtbaar te maken voor Noorderlingen en Amsterdammers. Met dit werk van Neo Matloga gaan we in op de vraag wie er gerepresenteerd wordt in de publieke ruimte en welke stemmen daar gehoord en gezien worden om zo een meerstemmige publieke ruimte te creëren”, aldus curator Petra Heck.